Przebieg kampanii wrześniowej 1939 roku przybliżył regionalista Mirosław Powierza:
- 1 września 1939 roku wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły granice Polski. Za początek działań wojennych przyjmowany jest ostrzał o godz. 4.45 polskiej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte z dział niemieckiego pancernika "Schleswig - Holstein". Kilka minut wcześniej niemieckie samoloty zbombardowały miasto Wieluń, niszcząc je prawie doszczętnie. Naloty na miasto nie miały jakiegokolwiek znaczenia militarnego. Rozpoczęła się II wojna światowa. 1 września 1939 roku o godz. 6.30, dyżurny spiker Polskiego Radia Warszawy I, Zdzisław Świętochowski, odczytał komunikat o wkroczeniu wojsk niemieckich do Polski, następnie odtworzono nagranie z płyt przygotowanej specjalnie na wypadek wojny. Rozbrzmiało wycie syren, a następnie słuchacze usłyszeli: "A więc wojna! Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalsz,y całe nasze życie prywatne i publiczne przestawiamy na specjalne tory - weszliśmy w okres wojny, cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku, wszyscy jesteśmy żołnierzami..." . We wrześniu 1939 roku Wyszków podzielił los wielu miast polskich, był bombarodwany przez niemieckie lotnictwo, domy legły w gruzach, grzebiąc ciała zabitych mieszkańców, miasto płonęło. Przez mosty ciągnął się sznur uciekającej ludności cywilnej i wycofujących się oddziałów Wojska Polskiego. 8 września po godz. 18.00 polscy saperzy wysadzili mosty: kolejowy i drogowy. Oddziały Mazowieckiej Brygady Kawalerii, 1. Dywizji Piechoty Legionów i 41. Dywizji Piechoty Rezerwowej zajęły pozycje do obrony, na lewym brzegu rzeki Bug. Walki frontowe trwały niewiele ponad jeden dzień. W nocy z 9 na 10 września, wykonując rozkaz naczelnego wodza, dowódzca Grupy Operacyjnej "Wyszków" gen. Wincenty Kowalski zarządził zaprzestanie walk i odwrót podległych mu jednostek na południowy wschód. Jeszcze trwały walki obronne, gdy 17 września Związek Sowiecki realzując pakt Ribbentrop - Mołotow zaatakował Polskę. Walka na dwóch frontach była niemożliwa, tysiące żołnierzy zginęło i dostało się do niewoli, tysiące cywilów zostało skazanych na poniewierkę na niepewny byt. W obozach jenieckich spośród żołnierzy Wojska Polskiego oddzielono oficerów, aresztowano funkcjonariuszy Policji Państowej i Straży Więziennej oraz innych organów Państwa Polskiego, których potem bestialsko zamordowano w Katyniu, Charkowie, Bykowni i Miednoje i innym miejscach. Od piewszego dnia wojny żołnierze Wojska Polskiego bronilii terytorium Polski na lądzie, morzu i w powietrzu, podejmując w wielu miejscach kraju nierówną i bohaterską walkę z najeżdzcą. Do historii przeszła obrona Westerplatte, Helu, Wizny, Grodna, Lwowa, Warszawy - bitwy pod Mokrą, Tomaszowem Lubelskim, Szackiem, Kockiem nad Bzurą i wielu innych miejscach. Na Ziemi Wyszkowskiej pozostały mogiły, w których leżą obrońcy Ojczyzny - żołnierze wchodzący w skład Grupy Operacujnej "Wyszków", żołnierze pułków piechoty, artylerii, kawalerii, lotnicy. Takie mogiły znajdziemy w Wyszkowie, Brańszczyku, Kółku koło Skuszewa, Woli Mystkowskiej, Nowym Lubielu, w Kamieńczyku i innych miejscowościach. Tam wszędzie dziś nie zabraknie kwiatów i zniczy. Wojna zakończyła się w Europie w maju 1945 roku. Miliony ludzi straciło życie w wyniku działań wojennych oraz padło ofiarami represji i biestialskich działań okupantów. Polska poniosła olbrzymie straty w ludziach, kulturze i gospodarce do dziś nie otrzymaliśmy odszkodowań i zadośćuczynienia za starty. Żołnierze Września, wypełniliście swoją powinność wobec ojczyzny walcząc do końca. Cześć waszej pamięci!
Prowadzący zachęcił też do obejrzenia wystawy, która znajduje się przy Bibliotece Miejskiej od strony ulicy Sowińskiego. Jest to wystawa poświęcona tym tragicznym dniom września jak i również okupacji. Zaprezentowane są tam fotografie zniszczonego Wyszkowa przez Niemców w latach 1939-1940.
Podczas uroczystości odśpiewano hymn państwowy. Delegacje samorządowe gminy, powiatu, przedstawiciele środowisk kombatanckich, uczniowie szkół, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe oraz mieszkańcy gminy Wyszków złożyli kwiaty i zapaliły znicze przy pomniku "Gloria Victis".
