- Jestem bardzo wzruszona. To jest naprawdę wyjątkowa chwila w Wyszkowie - mówiła podczas spotkania autorskiego dyrektor biblioteki Małgorzata Ślesik-Nasiadko. - Pewnie wielu z was czekało wiele lat na taką książkę, która jest leksykonem prezentującym postaci związane z szeroko rozumianą Ziemią Wyszkowską, Puszczą Białą i Kamieniecką. Postaci sprzed wielu, wielu lat, postaci z ostatnich dziesięcioleci, które mieliśmy możliwość i przyjemność znać i wszystko to - jak się domyślacie skoro tu już padło sformułowanie Puszcza Biała i Kamieniecka i Wyszków - oczywiście za sprawą Stowarzyszenia Przyjaciół Wyszkowa, Puszczy Białej i Kamienieckiej i jego prezesa Adama Mickiewicza, któremu należą się wielkie brawa. Książka ukazała się właśnie z tego powodu, że członkowie Stowarzyszenia bardzo chcieli, żeby taka publikacja wreszcie się ukazała.
- Moje odczucia, które w sobie mam w momencie, gdy widzę tę publikację, określiłbym trzema słowami: wdzięczność dla autorów i dla tych, którzy do ukazania tej publikacji się przyczynili, satysfakcja - według mnie udało się we względnie krótkim czasie wykonać bardzo ambitne założenie, ale też poczucie takiego ograniczenia, że nie wszystko udało się co powinno się udać. Ziemia Wyszkowska do tej pory tego typu publikacji nie miała, takiego leksykonu, który byłby rodzajem kompendium i próbą zebrania informacji o osobach, które w jakiś sposób wyróżniły się, zaznaczyły się w historii tej okolicy. Tego typu publikacji pełnej nie było. Udało się nam tę publikacje zrealizować w krótkim czasie - mówił przewodniczący zespołu redakcyjnego Adam Mickiewicz.
Jak podkreślał:
- Dzisiejsze nasze spotkanie jest już w zasadzie po zakończeniu realizacji tego projektu. To spotkanie, żebyśmy mogli z wami, czytelnikami, podzielić się uwagami. Pozwolę sobie użyć takiego sformuowania, że ten leksykon jest to swego rodzaju księga pamięci. Mam nadzieję, że może mieć ciąg dalszy. Dla mnie było to naprawdę wielkie przeżycie.
- Mogę z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że jest to prekursorskie dzieło - zauważyła Elżbieta Borzymek. - Wszyscy, którzy tutaj siedzą, włożyli w to swoje serce, swoją wiedzę, swój czas. Chciałabym, abyście podeszli do tego życzliwie i ze zrozumieniem. Jest to dzieło społeczników. W naszym mieście są ludzie, którzy od lat zajmują zgłębianiem historii naszych okolic. Praca, którą włożyliśmy w to dzieło jest ogromna.
O walorach wydawnictwa opowiedział też jeden z autorów, Piotr Płochocki:
- Często w zajmowaniu się historią bywa tak, że „zapalamy” się - my, autorzy - do różnego rodzaju publikacji i te publikacje czasami nawet wychodzą, tylko problem polega na tym, że one bardzo często dotykają relatywnie wąskiego kawałka historii, pasjonującego absolutnie. W efekcie często nie bywają tak bardzo praktyczne w codziennym użytkowaniu jak by być mogły. Natomiast ta publikacja każe sądzić, że mamy do czynienia z publikacją bardzo praktyczną. Tutaj mamy takie swoiste kompendium, które spaja najważniejszą wiedzę. Taka mała encyklopedia na temat osób zasłużonych dla Wyszkowa i myślę, że w takiej codziennej pracy dla historyków, dla ludzi, którzy chcą coś znaleźć na temat Wyszkowa, to ona będzie bardzo praktyczna. Cieszę się z praktycznego wymiaru tej publikacji. Kolejnym walorem tej książki są nowe materiały. Udało się tam na przykład umieścić zdjęcie Henryka Drzewieckiego, bardzo zasłużonej postaci. Do tej pory dysponowaliśmy tylko jednym jego zdjęciem. Udało się nam kilka tygodni temu pozyskać jego zdjęcie w takiej postaci, w jakiej mieli go okazję znać przedwojenni wyszkowianie. Udało się także umieścić Henryka Suchenek Sucheckiego - podsekretarza w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, człowieka, który w Wyszkowie kompletnie był nieznany, ale to była najznamienitsza postać jeśli chodzi o zaangażowanie i efekt tego zaangażowania dla przedwojennego Rybienka Leśnego, która niesamowicie rozwinęła tę cześć miasta. W pracy nad tego typu publikacją, gdzie mamy do czynienia z mnóstwem nazwisk, dat, zdjęć, bardzo łatwo jest zrobić jakiś kardynalny błąd. Nam udało się kilku takich błędów uniknąć.
Przekazał słowa uznania dla Adama Mickiewicza, który zrobił bardzo ważną rzecz, wydawałoby się niepozorną. Podjął się trudnej próby zespolenia tylu solistów.
- Ja miałem do opracowania około 30 biogramów. Mam nadzieję, że doświadczenie zebrane podczas pracy nad tą publikacją sprawią, że absolutnie się nie zniechęcił do tego typu współpracy a wręcz przeciwnie - jest otwarty na kolejne pomysły, których na pewno nie zabraknie - dodał Piotr Płochocki.
- Mam nadzieję, iż będzie kolejny leksykon, do którego będzie można dołożyć kolejne postaci - mówił Jan Szymanik, członek zespołu redakcyjnego. - Dla mnie takie bardzo budujące, cenne jest to, że wiele z tych osób - żyjąc w trudnych latach, w trudnych czasach - musiało wyemigrować z naszego kraju. Nawet jak się czyta ich wspomnienia, ich kontakt z krajem, to oni tu o Ziemi Wyszkowskiej, brańszczykowskiej bardzo ciepło, bardzo życzliwie z tęsknotą, nostalgią. O tym mówią, piszą, malują - to jest bardzo cenne. Zebranie tych postaci, ukazanie ich biogramów jest takim długiem, który powinniśmy względem nich spłacić. Powinniśmy także sięgać do tej pozycji, aby na podstawie życia i osiągnięć tych ludzi, kształtować również naszą codzienność i rzeczywistość. Na bazie tych życiorysów uczmy się i korzystajmy jak najwięcej dla siebie samych.
Czytelnik znajdzie w prezentowanym leksykonie informacje dotyczące Ziemi Wyszkowskiej ale też obecnych powiatów ościennych m.in. pułtuskiego i ostrowskiego. Mottem publikacji są słowa zaczerpnięte z twórczości Cypriana Norwida: „Przeszłość jest to dziś, tylko cokolwiek dalej (…) Nie jakieś tam coś, gdzieś, gdzie nigdy ludzie nie bywali!…” , który urodził się 200 lat temu w miejscowości należącej dziś do Ziemi Wyszkowskiej. Autorzy leksykonu mieli za zadanie ułożyć treść biogramów według ustalonego schematu - po danych osobowych z określeniem lat życia, zamieścić skrótowe informacje o danej osobie. W wielu notatkach znalazły się informacje dotyczące jej pochodzenia i rodziny. Najbardziej wyakcentowane zostały jej zasługi i osiągnięcia szczególnie dla kraju oraz regionu. Dużą wagę przywiązywano do podania daty śmierci i miejsca pochówku. Wiele miejsca poświęcono na wskazanie form upamiętnienia opisywanej osoby. Przy wielu notkach posłużono się cytatami dotyczącymi opisywanej postaci lub jej wypowiedziami w różnego rodzaju publikacjach. Czytelnik w leksykonie znajdzie prawie 650 biogramów, nieżyjących postaci, w porządku alfabetycznym, osoby bardzo różne m.in. świętych ale i zbrodniarzy, patriotów, zdrajców, arystokratów, włościan, duchownych, ateistów, inteligentów, robotników, Polaków i Żydów.
Autorami notatek biograficznych są: Adam Michał Mickiewicz (przewodniczący), Elżbieta Borzymek (sekretarz), Antoni Biernacki, Artur Gałązka, Maria Weronika Kmoch, Piotr Płochocki, Mirosław Powierza, Teresa Przygoda, Elżbieta Szczuka, Jan Szymanik, Mirosław Widlicki. Publikacja ta ukazała się w nakładzie 700 egzemplarzy, liczy ponad 400 stron.
Koszty wydawnictwa zostały w całości pokryte z funduszy publicznych tzn. z trzech projektów, które były realizowane przez SPWPBiK - największy to projekt, który był realizowany dla Samorządu Województwa Mazowieckiego. Były też dwa mniejsze projekty tzw. „małe granty”, dofinansowane przez smaorządy loklane - gminne i powiatowy. Adam Mickiewicz podkreślił, że publikacja ma charakter niekomercyjny.
- To nie jest publikacja, która ma być z dystrybuowana na zasadzie sprzedaży. Ona ma trafić do osób zainteresowanych, do bibliotek, do tych, którzy wykażą zainteresowanie taką tematyką. Książki te dotarły już do większości gmin powiatu wyszkowskiego - podkreślił.
Także każdy uczestnik wtorkowego spotkania otrzymał egzemplarz publikacji.
